سنجش کارایی فرش ایران با تکنیک تحلیل پوششی داده ای شبکه ای

چکیده جهان فرش را با ایران و ایران را با فرشش می شناسد. فرش ایران نخست یک هنر است، سپس یک صنعت. با توجه به تعداد اندک مطالعات مهندسی انجام شده در زمینه ی این هنر- صنعت ارزنده ی کشور، این تحقیق لازم دید تا رویکرد نوینی را در زمینه ارزیابی عملکرد این صنعت دیرینه پایه گذاری کند. هدف اصلی این پژوهش سنجش کارایی صنعت فرش ایران می باشد. برای این منظور از تکنیک تحلیل پوششی داده ای شبکه ای استفاده می شود. این پژوهش به دو بخش اصلی تقسیم می شود. در بخش اول هدف سنجش کارایی کلی و کارایی جزئی زیرفرآیندهای سازمان در طول یک بازه زمانی ثابت است. در این بخش مدلسازی بر روی شرکت سهامی فرش ایران انجام می شود. این رویکرد از آن جهت حائز اهمیت است که نتایج حاصل از سنجش کارایی، می تواند اطلاعات مفیدی در زمینه رتبه ی کارایی گونه مختلف فرش در اختیار تصمیم گیرندگان قرار دهد. همچنین کارایی جزئی زیرفرآیندها می تواند در مورد کارایی گونه های مختلف فرش در بخش های تولید، فروش داخلی و صادرات به مدیران کمک کند تا با در اختیار داشتن اطلاعات دقیق به برنامه ریزی برای سال های آتی اقدام کنند. برای سنجش کارایی از دو مدل مختلف استفاده می شود که مدل اول برای نخستین بار در این مطالعه معرفی شده است و مدل دوم برای اعتبار سنجی بکار گرفته شده است. نتایج بدست آمده، برتری روش ارائه شده در این پژوهش را نسبت به روش پیشین، در اندازه گیری کارایی ساختار شبکه ای چند مرحله ای شرکت سهامی فرش ایران نشان می دهد. توجه به این نکته ضروری است که رویکرد ارائه شده در این تحقیق بر خلاف رویکرد پیشین، خروجی محور است. بخش دوم به سنجش کارایی دینامیکی در طی یک دوره زمانی می پردازد. این حوزه به ارزیابی عملکرد سازمان های فعال در زمینه تولید فرش ماشینی در یک دوره زمانی چهار ساله اختصاص دارد. اهمیت این رویکرد از آن جهت است که مدیران این سازمان ها با دستیابی به این نتایج، می توانند به جایگاه خود در بازار رقابت پی برده و برای بهبود موقعیت خود براساس میزان کارایی دینامیکی سازمان، تصمیمات استراتژیک اتخاذ کنند. برای سنجش کارایی دینامیکی از پنج رویکرد مختلف استفاده می شود. این رویکردها بسته به ضعف های موجود در هر کدام بهبود و ارتقا می یابد و در نهایت یک رویکرد جامع برای سنجش کارایی دینامیکی شرکت های تولیدی فرش ماشینی بدست می آید. امید است که این پژوهش، بنیان گذار مطالعات تخصصی تر در این زمینه باشد. کلمات کلیدی: تحلیل پوششی داده ها، شبکه، کارایی دینامیکی، صنعت فرش ایران